Ten rodzaj terapii polega na zastępowaniu dożylnych narkotyków doustnymi preparatami przepisywanymi przez lekarza, które dają te same efekty farmakologiczne. Odbywa się to zazwyczaj w specjalnie do tego celu powołanym ośrodku ambulatoryjnym gdzie pacjentom podawany jest preparat o długotrwałym działaniu, metadon. Usuwa on skutecznie objawy abstynenckie. W przeciwieństwie np. do heroiny pobieranej dożylnie, farmakologiczne działanie doustnego preparatu utrzymuje się ponad dobę. Pozwala to tym samym wyeliminować sekwencyjnie powtarzające się zmiany nastroju- pojawianie się stanu euforii i następującego później „głodu”- które są immanentną cechą przyjmowania narkotyku drogą dożylną. Osoba uzależniona uwalnia się od przykrych doznań abstynenckich („głodu”) i dzięki temu osłabia się jej motywacja do zażywania narkotyków dożylnych.Wraz ze zmniejszonym używaniem narkotyków dożylnych, ograniczeniu ulegają zagrożenia związane ze stosowaniem brudnych igieł. Niewątpliwą wadą tego typu terapii jest to, że pacjent pozostaje uzależniony od narkotyku.
Główne cele osiągane poprzez realizację programu socjoterapii i readaptacji w przebiegu leczenia substytucyjnego metadonem
Zminimalizowanie skutków zdrowotnych i społecznych narkomanii dożylnej, zatrzyma-nie oraz stopniowe zmniejszanie trendu rozwoju narkomanii opiatowej. Ograniczenie produkcji i handlu heroiną dożylną.
Zmniejszenie ilości zakażeń wirusem HIV i wirusami hepatotropowymi w środowisku narkomanów dożylnych, a także ich partnerów seksualnych.
Umożliwienie lepszego zdrowotnego i społecznego funkcjonowania pacjentów uzależnionych od wielu lat, w stosunku do których zawiodły inne metody leczenia.
Poprawa funkcjonowania rodziny, w której istnieje problem uzależnienia.
Umożliwienie nadzoru medycznego nad kobietą ciężarną uzależnioną od narkotyków oraz podniesienie jakości opieki nad noworodkiem.
Zmniejszenie liczby przestępstw typowych dla narkomanii.
Zmniejszenie nakładów finansowych na nieefektywne metody leczenia w stosunku do grupy pacjentów trwale uzależnionych, z głęboką depresją.
Ochrona zdrowia publicznego.
Poprawa funkcjonowania w środowisku i rehabilitacja osób uzależnionych jatrogennie od substancji opiatopochodnych, w związku z chorobą nowotworową.
Program metadonowy w odróżnieniu od innych programów redukcji szkód zdrowotnych i społecznych zakłada kompleksową opiekę medyczną, psychologiczną i środowiskową dla osób uzależnionych oraz ich rodzin lub osób im najbliższych. Nie może ograniczać się jedynie do podawania wyznaczonej dawki metadonu. Ważne jest prowadzenie tzw. działań okołometadonowych, tj. wszechstronnego wsparcia, edukacji,terapii indywidualnych i grupowych ukierunkowanych na stabilizację życiową oraz umożliwiających samodzielną egzystencję.
Metadon, 4,4-difenylo-6-N, N-dimetyloamino-3-heptanon, jest syntetycznym agonistą opiatowym, tzn. działa podobnie jak morfina (ale kilkakrotnie silniej), w tym przeciwbólowo. Mimo że budowa metadonu znacznie się różni od innych opioidowych leków przeciwbólowych również oddziałuje na receptory opioidowe.Znalazł stosowanie w lecznictwie do premedykacji, analgezji pooperacyjnej oraz jako lek drugiego rzutu w uśmierzaniu bólów nowotworowych. Jego toksyczność jest zbliżona do morfiny, jednak powoduje słabszą depresję układu oddechowego i w mniejszym stopniu wywołuje euforię. Wykazuje też umiarkowane działanie przeciwkaszlowe.
Podawany jest doustnie, sprzedawany w formie syropu. Używany jest w formie chlorowodorku. Efekt przeciwbólowy utrzymuje się około 4-8 h. Metadon metabolizowany jest w wątrobie, charakteryzuje się długim czasem połowiczej eliminacji – 20-35 h. Długi czas działania leku wykorzystano w programach leczenia zespołu abstynencji u osób uzależnionych od opioidów (głównie heroiny) oraz w programach substytucyjnych.
HIV – HIV jest skrótem od angielskiego określenia dla wirusa wywołującego brak odporności immunologicznej /Human Immunodeficiency Virus/.Organizm człowieka posiada system simmunologiczny czyli mechanizm obronny,wirus ten osłabia system i doprowadza do całowitego jego zniszczenia.Osoba zakażona może niewiedzieć o tym,że jest chora gdyż wirus może powodować wyniszczenie systemu immunologicznego na przestrzeni lat,do czasu aż dana osoba nie zacznie chorować.
AIDS – AIDS jest zespołem objawów różnych chorób, które w charakterystyczny sposób atakują osoby zakażone wirusem HIV. Człowiek staje się podatny na zakażenia drobnoustrojami (bakteriami, wirusami, grzybami, pierwotniakami) chorobotwórczymi a w późniejszym etapie także oportunistycznymi (nieszkodliwymi dla ludzi zdrowych) oraz na rozwój nowotworów.
1.Stosunek seksualny ( waginalny, analny jak i oralny ).
Zarazić można się zarówno po jednorazowym stosunku, jak i po którymś z rzędu wraz z wytryskiem nasienia ( które zwiększa prawdopodobieństwo)
lub bez. Ryzyko rośnie, gdy występują mikrourazy oraz stany zapalne narządów płciowych.
2.Wydalinami (kał, mocz- gdy zawierają krew).
3.Stosowanie niesterylnych narzędzi medycznych i niemedycznych.
(Przeszczep narządu, przetoczenie krwi i jej pochodnych)
4.Przez przedostanie się zakażonej krwi innej osoby do naszego krwioobiegu.
Przyjmowanie dożylnych środków odurzających niesterylnymi strzykawkami i
igłami „pożyczonymi” z drugiej ręki.
5.Przeniesienie wirusa z ustroju matki na płód w czasie trwania ciąży, okołoporodowo, wirus może również znajdować się w mleku matki.
6.Korzystanie z tej samej szczoteczki do zębów ,czy maszynki do golenia, gdyż może na takich przedmiotach znajdować się krew, nawet jeśli nie widać jej gołym okiem.
We wczesnym okresie zakażenia pojawia się objawy podobne do grypowych
1.Stany podgorączkowe lub gorączka.
2.Nadmierna potliwość.
3.Pobolewanie mięśni i stawów.
Może również wystąpić wysypka,powiększenie węzłów chłonnych (przeważnie zanika poniedługim czasie) a także zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.
Wyróżniamy również okres bezobjawowy , który może trwać nawet 10 lat, nie występują żadne objawy ,człowiek czuje sie dobrze i prowadzi normalne życie jak dotychczas , jednak odporność sie ciągle pogarsza.
Następnie następują objawy ogolne
1.Okresowa gorączka (ponad 38°C).
2.Ubytek o 10% masy ciała.
3.Powiększenie węzłów chłonnych.
Węzły chłonne o średnicy powyżej 1 cm w co najmniej 2 okolicach, poza pachwinami, utrzymujące się ponad 3 miesiące . W tym okresie zauważamy nawracające zakażenia skóry – wysypki, suchość skóry, świeżbiączka, łojotokowe zapalenie skóry, mieszków włosowych, zmiany grzybicze.
Drogi oddechowe.
-zapalenia płuc – bakteryjne w tym gruźlica płuc, wirusowe.
Układ pokarmowy.
-grzybice (od jamy ustnej po odbyt).
4.Okresowa lub przewlekła biegunka.
5.Uczucie wyczerpania fizycznego i psychicznego.
Mimo licznych badań ,do tej pory nie wynaleziono leku na AIDS. Obecnie dostępne są leki, takie jak azydotymidyna (AZT, lub zidowudyna), 3TC, i dideoksyinozyna (ddl), które spowolniają rozwój AIDS u zakażonego wirusem HIV. Leki te działają poprzez hamowanie aktywności odwrotnej transkryptazy, i przez to ograniczają rozwój wiremii.
Badania trwają jednak niestety pozostaje długa droga na ratunek dla chorych osób.
Objawy ogólne Pierwszym sygnałem ostrzegawczym wskazującym na możliwość kontaktu z narkotykami jest zmiana stylu życia, ubierania się i znajomych. Towarzyszyć temu może także unikanie wszelkich rozmów i nagłe oddalenie psychiczne.
Problemy w szkole czy w pracy to również dość istotny symptom. Oczywiście wymienione wyżej sytuacje wcale nie muszą mieć nic wspólnego z narkotykami, jeśli się jednak pojawią warto stać się bardziej uważnym.
Objawami bliżej związanymi z zażywaniem narkotyków mogą być nagłe wyjścia z domu, krótkie telefony, zaniedbywanie obowiązków, nieprzywiązywanie wagi do stroju, zmiany nawyków żywieniowych, zmiany trybu życia (na przykład długie przesiadywanie w nocy lub wręcz przeciwnie), spadek wagi ciała, wydawanie coraz większych sum pieniędzy, apatia lub senność, nagłe wybuchy agresji i w ostateczności wynoszenie z domu cenniejszych przedmiotów, używanie narkomańskiego slangu, psychozy i lęki.
Marihuana i haszysz
Inne nazwy: spid, feta, białko, proszek,extasy.
Amfetamina jest syntetycznym środkiem stymulującym centralny układ nerwowy.
Wygląd
Występuje w postaci białego proszku sprzedawanego w małych, plastikowych torebkach, tzw. dilerkach.
Sposób zażywania
Amfetaminę przyjmuje się najczęściej wziewnie, poprzez wciąganie przez nos. Osoby poważnie uzależnione najczęściej ją sobie wstrzykują. Popularne jest także rozpuszczanie jej w drinkach lub po prostu jedzenie.
Objawy charakterystyczne dla osób będących pod wpływem amfetaminy:
wzmożona aktywność
rozszerzone źrenice
charakterystyczny lekki wytrzeszcz (wygląd „Strusia Pędziwiatra”)
słowotok
nadmierna ruchliwość
bezsenność
wykonywanie irracjonalnych czynności o irracjonalnych porach (np. sprzątanie pokoju o 24.00 lub reperowanie radia o 3 w nocy)
utrata wagi ciała
płaczliwość
ogólne rozbicie
brak koncentracji
Objawy występujące u osób po dłuższym czasie zażywania amfetaminy:
charakterystyczny, cuchnący zapach potu
pobudzenie
niepokój
zawroty głowy
lęki
głębokie depresje
psychozy
ataki agresji
bóle klatki piersiowej
przewlekłe zaburzenia snu
krwotoki z nosa
gwałtowne i nieregularne bicie serca
obfite pocenie się
biegunka
omdlenia
rozdrażnienie
niepokój
napięcie
zanik łaknienia prowadzący do wychudzenia
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające amfetaminę w moczu. Należy wykonać go nie później niż w ciągu 72 godzin od zażycia, bowiem przez taki okres czasu utrzymuje się ona w organizmie. Aby test był miarodajny, należy bardzo uważnie pilnować, skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Obecnie popularne jest także naprzemienne zażywanie amfetaminy i marihuany.
Na bazie amfetaminy robione są tzw. piguły czyli extasy. Są to tabletki z różnorodnymi obrazkami, brane zazwyczaj podczas imprez, na lepszy nastrój, lepszą zabawę, etc. Ponieważ każda piguła ma inny skład chemiczny, są one wyjątkowo niebezpieczne. Znane są przypadki zejść śmiertelnych po zażyciu extasy.
Inne nazwy: heroina, brown, kompot. Do grupy tej należą także: morfina, kodeina, opium.
Heroina występuje w postaci białego proszku, jednak nie jest ona zbyt popularna za względu na swoją cenę. Uzależnienie od opiatów zaczyna się zazwyczaj od browna, który jest nie do końca oczyszczoną heroiną i występuje w postaci szarobrunatnego proszku, czasem jaśniejszego, czasem ciemniejszego. Ponieważ jednak brown jest także drogi, po pewnym czasie zaczyna się zażywać kompot, będący tzw. polską heroiną. Jest on wytwarzany ze słomy makowej i ma postać brunatnego płynu.
Sposób zażywania
Heroinę przyjmuje się dożylnie. Browna zazwyczaj pali się lub wstrzykuje dożylnie, rzadko bywa też wciągany przez nos lub zjadany. Kompot zażywany jest dożylnie.
Gadżety
Brown sprzedawany jest w sreberkach, które mogą być umieszczone w torebkach tzw. dilerkach.
Sprzęty charakterystyczne dla osób palących browna to folia aluminiowa, sreberka od czekolady, szklane fifki, duża ilość zapalniczek. Kompociarze używają oczywiście strzykawek, można u nich także znaleść świeczki, nakrętki na drucikach, łyżeczki służące do podgrzewania narkotyku, brunatne waciki.
Objawy występujące po zażyciu niewielkiej ilości browna:
lekko zwężone źrenice niereagujące na światło
pobudzenie
dobry nastrój
gadatliwość
Objawy charakterystyczne dla osób będących pod wpływem opiatów:
zwężone źrenice niereagujące na światło
błogostan
stan beztroski
odprężenie i zadowolenie
ospałość
rozleniwienie
zmniejszenie lęku i niepokoju
zmniejszenie czynności wydzielniczej gruczołów
wymioty, mdłości
U osób głęboko uzależnionych obserwuje się: lęki
stany depresyjne
trudności z koncentracją
trudności z artykułowaniem słów
osłabienie woli
spadek ambicji
egoizm
kłamliwość
nieliczenie się z normami społecznymi i moralnymi
znaczne wychudzenie
spadek sił
bladość skóry i jej zły stan
wypryski ropne
zrosty
zapalenia żył
rozległą próchnicę
wypadanie włosów
osłabienie lub zanik popędu płciowego
zapalenie wątroby
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające heroinę w moczu, która utrzymuje się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Środki te dostępne są dla każdego bez żadnego problemu i zapewne dlatego to najczęściej od nich zaczynają swoją przygodę z narkotykami małe, często już 6-letnie dzieci.
Do najbardziej popularnych narkotyków z tej grupy należą: butapren, terpentyna, nafta, benzyna, lakiery, octany, wywabiacze plam, beznzen, aceton, heksan, nitro, siluks, autowidol, werniks, rozpuszczalniki do farb.
Pierwsze niepokojące objawy:
zapach wyżej wymienionych środków
permanentny katar i kaszel
krwawienia z nosa
zapalenie spojówek
mdłości i wymioty
napady agresji
dziwne plamy na ubraniu
Objawy długotrwałego zażywania ww. środków:
senność lub euforia
odrętwienie
osłabienie łaknienia
opóźnione reagowanie
nadwrażliwość na światło
zła ocena rzeczywistości
utrata kontroli nad rzeczywistością
brak kontaktu ze światem zewnętrznym
bóle mięśni i głowy
wychudzenie
problemy z poruszeniem się
upośledzenie pamięci
zmiany charakterologiczne
wahania nastroju
przygnębienie
apatia
niepokój
LSD czyli kwas zwany także papierem lub papierkiem występuje w postaci małych papierków z różnorodnymi, kolorowymi obrazkami, nasączonych substancją psychoaktywną. Zażywa się je poprzez włożenie pod język.
Grzyby psylocyby to rachityczne brązowe grzybki na cienkich nóżkach z charakterystycznym czubkiem na kapeluszu, rosnące na łąkach. Można je jeść świeże lub suszone.
Środki te wywołują tzw. „podróże poza rzeczywistość”.
Objawy u osób będących pod wpływem halucynogenów:
rozszerzone źrenice
suche usta
nieprzytomny lub nieobecny wzrok
zaburzenia postrzegania
zaburzenia świadomości
nadwrażliwość zmysłów
halucynacje wzrokowe i słuchowe
zachowania agresywne
depresje
zmęczenie
Po dłuższym okresie zażywania halucynogenów „podróże” stają się nieprzyjemne i przerażające. Pojawiają się wtedy następujące objawy:
lęk
panika
urojenia o negatywnych treściach
przyspieszenie akcji serca
podwyższenie ciśnienia
drżenie
ślinotok
wymioty
zesztywnienie lub zwiotczenie mięśni
Popularne łączenie halucynogenów z alkoholem i/lub marijuaną i/lub amfetaminą może powodować zapaści, a nawet śmierć.
Na czym polega terapia substytucyjna?
Jakie są cele terapii substytucyjnej?
Co to jest metadon?
Co to jest HIV I AIDS
Drogi zakażenia wirusem HIV
Kiedy nie ma ryzyka zakażenia wirusem HIV
Objawy zakazenia wirusem HIV i przebieg choroby
Leczenie AIDS
Jak poznać, że ktoś zażywa narkotyki?
Marihuana i haszysz
Amfetamina
Extasy
Opiaty
Kleje i inne substancje wziewne
Halucynogeny – LSD, grzyby psylocyby
Kokaina
Uzyskiwana z liści koki, bardzo droga, acz coraz bardziej popularna.
Wygląd
Występuje w postaci białego proszku sprzedawanego w torebkach dilerkach lub, w mniejszych ilościach, opakowana w sreberko.
Sposób zażywania
Zazwyczaj zażywana przez nos, bywa także wstrzykiwana lub jedzona.
Objawy zażywania kokainy:
rozszerzone źrenice
pociąganie nosem
katar
nadpobudliwość
niepokój
gadatliwość
wzmożona aktywność
zwiększony popęd seksualny
uczucie zadowolenia i błogości
Po dłuższym zażywaniu kokainy wystąpić mogą:
bezsenność
halucynacje
manie prześladowcze
urojenia
stany lękowe
stany depresyjne
wyniszczenie organizmu
zwyrodnienie wątroby i serca
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające kokainę w moczu, która utrzymuje się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
o tej grupy środków należą wszelkiego rodzaju leki dostępne w aptekach.
Najczęściej zażywanymi są: luminal, relanium, diazepam, lorafen, oxazepam i reladorm.
Gadżety
Istotnym sygnałem do niepokoju może być znalezienie opakowań po tych lekach.
Objawy występujące po zażyciu tego rodzaju środków:
uspokojenie
zadowolenie
obojętność
nadmierna senność
czasami oszołomienie i euforia
niewyraźna mowa
spowolnione ruchy
Po dłuższym okresie zażywania leków pojawić się mogą:
niezrównoważenie psychiczne
lęki
depresje
napady agresji
zaburzenia mowy i pamięci
zmęczenie
otępienie myślowe
drżenie rąk
zaburzenia czynności wegetatywnych
psychoza
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające barbiturany w moczu, które utrzymują się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Na rynku dostępne są również multitesty wykrywające obecność pięciu narkotyków. Można je kupić lub zamówić w każdej aptece.